Short Sharp Science: Early humans may have bred with other species – twice

Short Sharp Science: Early humans may have bred with other species – twice

Dinosaurs May Have Been Smaller Than Previously Thought

ScienceDaily (2009-06-22) -- The largest animals ever to have walked the face of the earth may not have been as big as previously thought, according to a new article.

De Kip, de Kam en het Haar

Nee, het is geen sprookje. Het is gewoon wat genetisch onderzoek naar wat wanneer waarvandaan geëvolueerd is.

Zoals wellicht bekend is, hebben alleen zoogdieren (en het vogelbekdier...)
haren. Echter werd er onlangs online in Proceedings of the National Academy of Sciences duidelijk gemaakt dat genen die coderen voor de basis van haarbouwproteïnen ook in reptielen en vogels voorkomen. Deze ontdekkingen zouden wel eens het scenario voor de evolutie van haar kunnen gaan herschrijven, aldus de schrijvers van het artikel.

Mogelijk is het ook bekend bij de lezer dat voor onze bio building blocks aminozuren onmisbaar zijn. Keratine, een van de bestanddelen van onder andere haar en de opperhuid (epidermis), heeft vele verschillende varianten, waaronder het zogenaamde haar-keratine (dit is waar de stam van de haar uit opgebouwd is). Dit haar-keratine-gen is uniek voor zoogdieren, echter is zeer vergelijkbaar met het gen wat codeert voor klauwen en huid van vogels en sommige reptielen.

Hieruit zou geconludeerd kunnen worden dat de gemeenschappelijke voorouder van zoogdieren, reptielen en vogels een keratinesoort gecodeerd heeft, waaruit later bij zoogdieren een heel ander iets voortkwam dan bij vogles en reptielen. Nu blijft de vraag staan waar de haarfolikel vandaan komt, want dit onderdeel is bij vogels en reptielen afwezig.

Diabetespatien meest gebaat bij maagverkleining

Maagverkleining met omlegging van een deel van de dunne darm blijkt de meest effectieve bestrijder te zijn van diabetes type 2. 70 tot 80 procent is binnen vier weken na de ingreep diabetes-vrij, zo blijkt uit Leids onderzoek.

Afvallen is de meest effectieve manier om van diabetes type 2 af te komen, echter het lukt de meesten niet om dit op eigen kracht vol te houden. Het is een misverstand om te denken dat het hier een gebrek aan wilskracht betreft. Met alle voedselprikkels om ons een is het voor velen erg moeilijk om de miljoenen jaren aan ontwikkeling te overwinnen, namelijk dat we moesten overleven snel vet te kunnen opslaan, wat nu dus resulteert in te dik worden.

Diabetes is een zeer complexe ziekte. Het heeft te maken met hoe onze hersenen en een groot aantal weefsels de vet- en suikerinname op elkaar afstemmen. Medicamenten die nu op de markt zijn grijpen slechts in op één component uit deze complexe netwerken.

Om te zorgen dat een medicijn echt werkt, zou het moeten ingrijpen op de fysiologische processen die de controle houden over onze stofwisseling. Omdat zulke medicijnen er nog niet zijn, is maagverkleining vooralsnog de meest effectieve manier om diabetes tegen te gaan. Het grootste deel van de patiënten is binnen 4 weken diabetes-vrij, terwijl er van substantiële gewichtsafname nog geen sprake is - wat ook al weer bewijst dat het een zeer complex verhaal is van vele processen.

Hoe kunnen we de epidemie van overgewicht te lijf gaan? Om nou bij iedereen die te dik is, de maag om te leggen is misschien wat rigoureus en iedereen volstoppen met stofwisselingsmedicijnen (die er nog niet zijn) is ook niet echt een optie. De omgeving veranderen is wel een optie, zeker als je beseft dat er miljarden in het promoten van voedsel gestoken worden en ook vele miljarden in het vinden van remedies tegen overgewicht. Beperk bijvoorbeeld liften en roltrappen in gebouwen of verbied het vervoer per auto in een stad…  (iets wat mij persoonlijk prettig lijkt, zeker in Amsterdam, daar passen auto’s niet echt goed, ze zijn te groot).

(Bron: Universiteit Leiden)

Nieuw soort zicht ontdekt

Mensen kunnen maar een klein deel van het spectrum zien. Sommige dieren hebben sensoren in hun ogen zitten die een veel groter deel van het spectrum kunnen waarnemen. Zo ook de Mantis garnaal (Odontodactylus scyllarus). Het beestje kan iets van 100.000 kleurgradaties onderscheiden, wij maar zo’n 10.000.

Maar er is nog iets bijzonders: een mantis kan ook Circulair gepolariseerd Licht (CPL) waarnemen.
De sleutel tot deze manier van zien van de mantis, ligt in de structuur van zijn ogen. Deze bestaan uit zes rijen van vele kleinere oogjes, genaamd ommatidia.
CPL reist naar je toe in een spiraal. Beide lichtstralen staan loodrecht op elkaar en verschillen precies een kwart fase van elkaar, waardoor het lijkt alsof ze in een helixvorm bewegen.

Waar de garnaal zijn bijzondere kunde voor nodig heeft, weet men nog niet. Een soort van geheimtaal of iets met de paring? De evolutie zal niet zo ingewikkeld gedaan hebben om er uiteindelijk geen gebruik van te maken, aldus een Zweeds bioloog.

Bij zoogdieren ging het verlies van de dooier hand in hand met de komst van melk

De dooier is de voedselbron voor het zich ontwikkelende wezen in het ei. Bij zoogdieren wordt het embryo gevoed door de navelstreng en later door de moedermelk (buideldieren zijn dan weer een verhaal apart, want daarbij komt het embryo in de buidel terecht om zich daar verder de laven aan melk en verder te groeien).

Melk werd oorspronkelijk gebruikt voor het nathouden van de eieren. De eerste zoogdiereieren hadden een soort van perkamentachtige bedekking die door de moeders door melk gerold werd om ze tegen uitdroging te beschermen.

Dat melk uiteindelijk voedzaam werd, kon men uitvinden door het volgen van een gen wat te maken heeft met het produceren van een proteïne genaamd caseïne.

Onderzoek aan het vogelbekdier heeft laten zien dat ook dit dier caseïneachtige proteïnen bij zich draagt, ondanks dat het beest ook eieren legt. Deze bevindingen wekken de suggestie dat voedende melk ontstaan is in een gemeenschappelijke voorouder van alle zoogdieren, zo’n 310 miljoen jaar geleden.

Het niet meer maken van een dooier in eieren werd waarschijnlijk pas lang nadat zoogdieren begonnen met het aanmaken van melk stopgezet. Dit denkt men omdat alle drie genen voor het aanmaken van een dooier in inactieve vorm terug te vinden zijn in zoogdieren en slechts één is nog actief bij het vogelbekdier (die inderdaad een kleine dooier in zijn eieren aanmaakt).

(bron: PLoS Biology, DOI: 10.1371/journal.pbio.0060063 )